Zarobki w branży foto 2018

Fotografia prasowa

Choć mamy w kraju wielu świetnych reportażystów, którzy zdążyli już wyrobić sobie markę także poza granicami kraju i niejednokrotnie nagradzani byli chociażby w konkursie World Press Photo, Polska fotografia prasowa nie ma się najlepiej. Od połowy pierwszej dekady XXI wieku, gdy stawki zaliczyły spektakularny spadek, a wydawnictwa zaczęły pozbywać się etatowych fotografów obserwujemy postępujące pomniejszanie się rangi zawodu fotoreportera. Kontrakty reporterskie to dziś rzadkość, a praca niejednokrotnie sprowadza się do jak najszybszego dostarczenia zdjęć z tematu, który nie zawsze trafia do publikacji.

Krystian Maj Fotoreporter

W ciągu ostatnich lat rynek fotografii prasowej zmienił się diametralnie. Wiele tytułów zostało wypartych przez portale, a nakłady istniejących pospadały, co mocno ograniczyło budżety. Co dziwne, mimo że bardzo dużo kapitału znalazło się w portalach, stawki za użycie zdjęć w Internecie osiągają bardzo niskie poziomy. Ostatnio jedna z agencji zaproponowała stawkę 5 zł za użyte zdjęcie, co oznacza 2,50 zł dla fotografa. Bardzo dużo fotoreporterów odeszło z rynku prasowego, nie mogąc się utrzymać, a z tych, którzy pozostali, zdecydowana większość musi dorabiać, fotografując eventy i śluby.

Wpływ na zaistniałą sytuację ma oczywiście zwrócenie się branży medialnej w stronę publikacji internetowych – to tam dzisiaj rodzi się informacja, która żyje w dodatku bardzo krótko. Dzienniki zmniejszają nakłady i wydatki na fotografię, więcej zdjęć trafia do sieci, gdzie są wyceniane dużo gorzej, a agencje jeszcze obniżają stawki, by w obliczu dużej konkurencji sprzedać jak najwięcej obrazów. „Ostatnio jedna z agencji zaproponowała stawkę 5 zł za użyte zdjęcie, co oznacza 2,50 zł dla fotografa. Bardzo dużo fotoreporterów odeszło z rynku prasowego, nie mogąc się utrzymać” – komentuje laureat nagrody Fotoreporter Roku 2018, Krystian Maj.

Sytuacji nie ułatwiają także systemy rozliczania się za zdjęcia. W przypadku pracy agencyjnej agencja pobiera zwykle 50% prowizji za sprzedane zdjęcie, nie oferując przy tym żadnej podstawy ani nie gwarantując zapłaty za wykonany temat. Działać trzeba więc na własne ryzyko, inwestując czas i pieniądze w temat, który może się nie zwrócić. „Codzienność wygląda tak, że możesz biegać cały dzień z tematu na temat, a zarobisz 7 zł” – mówi jeden z naszych rozmówców. Jeśli chodzi o gazety, fotografowie otrzymują zapłatę za realizację tematu, nie mogą natomiast liczyć na procent od dalszego wykorzystania przekazanych zdjęć. Ani jeden, ani drugi model nie gwarantuje więc komfortu zarabiania i pewności co do miesięcznych zarobków. „Stawki za okładkę spadły z kilku tysięcy do kilkuset złotych, nawet w bardzo rozpoznawalnych tytułach. Redakcje nie wysyłają reporterów – wszystko, co zrobię, to jest moje ryzyko i koszt, który ewentualnie zwróci się w jakieś części przez publikacje, nagrody, sprzedaż zdjęć na przestrzeni kilku lat. Redakcje wolą kupić zdjęcia na stocku, dopasowując je dowolnie do okładki czy tekstu, zamiast ponosić koszty wysyłania fotografa na trzy miesiące do Peru. Te czasy minęły bezpowrotnie. Często „internety” chcą zdjęcia za 0 zł, nie podpisują w sposób właściwy autora lub nie robią tego w ogóle. Generalnie, gdybym miał żyć z samej fotografii musiałbym się rozwieść, porzucić dzieci, sprzedać wszystko i żyć z dnia na dzień, jak student” – podsumowuje czołowy polski dokumentalista, który pragnie pozostać anonimowy.

Wynagrodzenie dla fotoreportera w 2018 r.

• Kontrakt reporterski (stała podstawa) – 2000–4000 zł (Warszawa + dzienniki ogólnopolskie) / 1500–3500 zł (dzienniki regionalne)
• Publikacja w dzienniku (ogólnopolski / tabloidy) – 100–200 zł/temat
• Publikacja w dzienniku lokalnym – 0–150 zł/temat
• Publikacja w prasie kolorowej – 50–200 zł / 100–700 zł (mniejsze vs większe tytuły)
• Publikacja w Internecie – 5–50 zł
• Pierwsza strona w dzienniku – 300–500 zł
• Okładka w magazynie (większy tytuł) – 300–1000 zł
• Okładka w magazynie (mniejszy tytuł) – 600–1000 zł
• Okładka wykreowana – 300–4000 zł
• Obsługa wydarzenia – 700–1500 zł za dzień
• Obsług wydarzenia za granicą – 500–1600 euro/dzień
• Sprzedaż zdjęcia przez agencję – 0,50–300 zł
• Sprzedaż zdjęcie przez agencję zagraniczną – +/- 50 euro
• Reportaż dla firmy – 900–1500 zł
• Kampanie społecznie – 1000–1500 zł / zdjęcie
• Dzień zdjęciowy dla prasy zachodniej – 150–700 euro
• Reportaż zagraniczny (zlecenie z agencji) – 300 euro/dzień
• Publikacja reportażu – 700–4000 zł (górna granica w przypadku zdjęcia + tekst)
• Wyjazd reporterski za granicę – z własnych funduszy
• Prelekcje na festiwalach – 1000–5000 zł
• Sesja biznesowo-portretowa (600 zł/2 h)

Wynagrodzenie dla fotografa sportowego w 2018 r.

• Stały kontrakt – 2000–3000 zł
• Sesja dla klubu sportowego – 1000–10 000 zł (w zależności od liczby osób)
• Sesja zawodnika – 1000–2500 zł
• Obsługa dużego wydarzenia sportowego – 200–400 zł (dziennie do kontraktu)
• Publikacja zdjęcia w prasie – 20–100 zł
• Publikacja okładkowa – 50–250 zł
• Publikacja w Internecie – 5–15 zł
• Publikacja w telewizji – 100–200 zł