Praca z kolorem od A do Z - Część 5: Drukarki fotograficzne i papier Szymon Aksienionek
Papier fotograficzny
Kupując drukarkę atramentową, w pudełku znajdziemy zazwyczaj także niewielkie opakowanie kilku papierów próbnych, którymi producent drukarki chce nas zachęcić do kupowania właśnie jego podłoży. Niestety do drukarki dołączone jest zazwyczaj jedynie kilka darmowych próbek, które jak na złość potrafią się skończyć dokładnie wtedy, gdy zabawa w drukowanie zaczyna nas wciągać . Co dalej? Świeżo upieczony użytkownik drukarki rozpoczyna poszukiwania papieru w sklepach, także internetowych. Właśnie w tym momencie pojawia się pierwsze zderzenie z ogromnym światem podłoży. Nie dość , że ich wybór jest bardzo duży, to na dodatek wszystkie róż nią się względem siebie właściwościami.
Liczy się przeznaczenie
Wybór odpowiedniego typu papieru o konkretnej powierzchni bywa często uwarunkowany jego docelowym zastosowaniem. Wykończenie powierzchni, podobnie jak gramatura, nadaje odbitce specyficzny wygląd i określa jej charakter. Najczęściej wybierane są tradycyjne połyskliwe papiery fotograficzne: błyszczące (gloss) i perłowe (pearl, lustre). Nieśmiertelna powierzchnia błyszcząca cieszy się nieustającym powodzeniem przez wzgląd na nawiązanie do tradycyjnej odbitki chemicznej.
Powierzchnia perłowa wyglądem przypomina gruboziarnisty papier matowy z minilabu. Świetnie sprawdza się jako materiał na wszelkiego rodzaju wystawy i prezentacje – ze względu na brak odblasków. Innym jej atutem jest odporność na ślady odcisków palców, jakże często pozostawianym na naszych zdjęciach przez niechlujnych gości. Papiery połyskliwe świetnie sprawdzą się w drukowaniu kolorowych, ale także czarno-białych fotografii rodzinnych, portretowych, okolicznościowych czy krajobrazowych. Popularne papiery fotograficzne to Epson Premium Lustre 260, Fomei Collection Gloss 265, FomeiJet Pro Pearl 205, 265 i 300.
Stosunkowo nową kategorią są ultra błyszczące papiery fotograficzne z ekskluzywnym wykończeniem powierzchni typu metallic. Wyjątkowo błyszcząca powierzchnia o metalicznym połysku nadaje drukowanym zdjęciom niezwykły, magiczny blask i wyjątkową głębię. Świetnie nadają się do drukowania fotografii ludzi, lśniących tkanin, metali, szkła lub biżuterii. Najpopularniejsze papiery tego typu to Fomei Collection Metallic Gloss 255 i SIHL Masterclass Metallic Pearl High Gloss 290.
Szukając podłoży o wysokim potencjale archiwalnym, natkniemy się na wszelkiej maści prawdziwie matowe, artystyczne papiery typu fine-art o szorstkiej lub teksturowanej, matowej powierzchni, produkowane w 100% z masy drzewnej (alfaceluloza) lub bawełny. Ekskluzywne wykończenie powierzchni fotografii na podłożach typu fine-art daje wrażenie dzieł sztuki wykonanych na papierze czerpanym. Dla amatorów reprodukcji dzieł sztuki godnymi polecenia są również podłoża o strukturze płótna malarskiego. Najpopularniejsze artystyczne papiery bawełniane to Epson Signature Worthy Hot Press i Cold Press, Fomei Collection Cotton Smooth i Textured czy Harman by Hehmnemuhle Matt Cotton.
Papiery barytowe to – podobnie jak stare dobre Multigrade IV FB i Ilfobrom Galerie FB – podłoża posiadające warstwę barytu (siarczanu baru). Użycie tego związku w podłożu do druku pozwala na uzyskanie niezwykle jasnej bieli i miłego dla oka blasku, bez stosowania rozjaśniaczy optycznych. Dzięki temu cieszą się rewelacyjnymi właściwościami archiwalnymi. Co ciekawe, zapachem przypominają tradycyjne papiery barytowe. Popularne papiery tego typu to: Harman Gloss Baryta, Fomei Collection Baryta Silk 310 i Mono 290 czy Sihl MasterClass Satin Baryta 290.
Ciekawą, ekonomiczną alternatywą dla archiwalnych papierów matowych, są powlekane papiery matowe, wykonane na bazie zwykłego papieru, zamiast droższej bawełny. Mimo niskiej ceny, umożliwiają uzyskanie na zdjęciach bardzo wysokiej rozdzielczości i ostrości detali oraz wysokiego nasycenia barw i głębokich czerni. Wydruki cechuje gładka prawdziwie matowa powierzchnia, genialna reprodukcja koloru skóry oraz doskonałe odwzorowanie szczegółów w obszarze świateł i cieni. Stosowane są często do zdjęć ślubnych, portretów, wydruków prezentowanych w ostrym świetle czy wystaw i dekoracji wnętrz. Popularne papiery matowe to: FomeiJet Portrait Matt 230 i Portrait Matt Warmtone 230.
Kompatybilność tuszów
Współczesne drukarki atramentowe drukują, używając tuszów pigmentowych lub barwnikowych. Różnice chemiczne między tymi dwiema technologiami sprawiają , że niektóre papiery dedykowane do użytku z tuszami barwnikowymi mogą współpracować kiepsko lub wcale, gdy użyjemy ich z tuszami pigmentowymi. Sprawa ma się podobnie w drugą stronę. Na szczęście większość nowych podłoży posiada warstwę chłonną akceptującą oba rodzaje tuszów, jednak dla pewności warto przed drukowaniem upewnić się i sprawdzić w specyfikacji, czy nowy papier, na którym zamierzamy drukować nasze zdjęcia, nadaje się do naszej drukarki.
Profil ICC papieru i drukarki
Jak już wiesz, aby uzyskać prawidłowe odwzorowanie barw oraz szczegółów w cieniach i światłach obrazu, warto przed drukowaniem zaopatrzyć się w profil dla danej drukarki i papieru. Najlepszym i najpewniejszym sposobem na dobry profil, jest samodzielne jego wykonanie. W sytuacji, w której nie posiadamy odpowiednich urządzeń kalibracyjnych, możemy zlecić wykonanie takiego profilu specjalistycznej firmie. Jest jednak jeszcze inna możliwość . Niektórzy producenci papieru (np. FOMEI, SIHL, HARMAN) udostępniają na swoich stronach WWW darmowe profile wszystkich swoich papierów dla większości drukarek fotograficznych dostępnych aktualnie na rynku.
Trwałość
Certyfikaty trwałości papieru przyznawane są zazwyczaj przez niezależne instytucje badawcze, które specjalizują się w badaniu wydruków uzyskanych na konkretnych papierach pod kątem odporności na czas. Testy wykonywane są w pomieszczeniach zwanych komorami przyspieszonego starzenia, w których prace wystawiane są na wielogodzinną ekspozycję na jasne światło oraz odpowiednią temperaturę i wilgotność. Badanie może obejmować trwałość wydruków eksponowanych bez żadnych zabezpieczeń, lub eksponowanych pod szkłem, szkłem UV a nawet w warunkach bez dostępu światła (przechowywanie w albumie).
Papiery Epson Signature Worthy ze względu na swoje właściwości archiwalne, zalecane są do tworzenia druków kolekcjonerskich, oferując wysokiej jakości wydruki w niewielkich nakładach. Jest to doskonała alternatywa dla dużych nakładów czy pojedynczych prac. Artysta sam decyduje o liczbie sztuk w serii, a także o formacie wydruku i podłożu, na którym zostanie wykonany. Digigraphie® jest jednak nie tylko nowym sposobem promocji i prezentacji sztuki, ale i skutecznym narzędziem w walce z plagiatami. Każda kopia jest numerowana, opatrywana znakiem i podpisywana, a każda seria posiada ściśle określoną przez autora liczbę egzemplarzy. Wydruki Digigraphie mają gwarantowaną trwałość minimum 60 lat i stanowią trwałą inwestycję zwiększającą wartość reprodukcji dzieł sztuki dla kolekcjonerów.
Jak wybrać papier do drukowania zdjęć?
Marka
Marka papieru nie musi być zgodna z marką producenta drukarki. Producentów podłoży fotograficznych do drukarek jest wielu, a wybór mediów w ofercie konkretnego producenta zazwyczaj ograniczony jest do kilku–kilkunastu rodzajów. Wiele z nich ma podobne właściwości co papiery występujące pod inną marką. Różnią się jednak nazwą, wyglądem opakowania oraz jakością i formą wsparcia dla użytkownika końcowego.
Cena
Dla wielu użytkowników to właśnie cena bywa najistotniejszym czynnikiem. Na półkach sklepowych leży mnóstwo tanich papierów do drukarek foto. Niestety, jak w życiu, także tutaj bezbłędnie sprawdza się zasada "taniej kupujesz - dwa razy kupujesz", mówiąca o tym, że coś jest warte tyle, ile musimy za to zapłacić, a okazyjna taniość papieru może oznaczać jedynie niski poziom jego możliwości odwzorowania barw, słabą ostrość lub niską trwałość . Spokojnie możemy przyjąć, że dobry papier musi kosztować więcej niż papier tani.
Format
Większość aktualnie dostępnych podłoży fotograficznych dostępna jest w opakowaniach zawierających od kilku do kilkuset arkuszy w popularnych formatach 10 x 15 lub 13 x 18 cm oraz większych - A4, A3, A3+ i A2. Niektóre papiery występują zarówno w arkuszach, jak i w rolach o szerokościach sięgających ponad półtora metra i długości 30 metrów! Do druku panoram zaleca się stosowanie papierów w rolkach, przy czym warto sprawdzić, czy drukarka umożliwia drukowanie z roli.
Gramatura
Czyli waga papieru decyduje o odczuciu jakie będzie towarzyszyło nam po wzięciu papieru do ręki. Mimo że rzadziej podawana, istotniejsza jest jego grubość, jednak ważne, aby nie przekraczała maksymalnej, podanej w specyfikacji drukarki. Najlepsze wrażenie sprawiają papiery o gramaturze między 250 a 400 g/m2. Do małych zdjęć w formacie 10x15 cm sprawdzą się także papiery o niższych gramaturach.
- «« poprzednia
- następna
