Praca z kolorem od A do Z - Część 3: Monitor i kalibracja Szymon Aksienionek
Monitor dla fotografa
Z punktu widzenia fotografa najistotniejsze jest to aby monitor był zdolny do wiernej i powtarzalnej reprodukcji informacji zawartej w zdjęciu. Ekran musi umożliwiać odwzorowanie wszystkich kolorów zawartych w pliku, precyzyjny dobór tonu, nasycenia barwy, detali w światłach i cieniach oraz płynności przejść tonalnych.
Po jednej stronie barykady możemy umieścić większość ekranów laptopów, które bazują na matrycach typu TN. Oprócz kiepskich kątów patrzenia i błędów koloru, ekrany w laptopach są na domiar złego bardzo nierównomiernie podświetlone. Uwzględniając mały gamut takiego ekranu, możemy przyjąć zasadę, że ekrany większości laptopów nie nadają się do edycyjnych zastosowań fotograficznych. Wyjątkiem są nowe i zazwyczaj stosunkowo drogie konstrukcje z matrycami IPS. Jeśli laptop jest Twoim jedynym komputerem, zastanów się nad podłączeniem do niego zewnętrznego monitora.
To maksymalna przestrzeń barwna możliwa do odwzorowania. Do zaawansowanej pracy z fotografią zaleca się używanie monitorów popularnie nazywanych szerokogamutowymi. Ekrany takie umożliwiają wyświetlenie prawie całego zakresu barw przestrzeni Adobe RGB (1998), będącej obecnie standardową przestrzenią edycyjną w zastosowaniach fotograficznych i graficznych. Edycja zdjęć w tej przestrzeni zapewnia możliwość uzyskania szerokiej tonalności i wysokich nasyceń pracy końcowej.
Zanim kupisz... czym się kierować, wybierając nowy monitor
Wielkość ekranu. Większy ekran oferuje więcej miejsca na pulpicie podczas edycji, zajmuje on jednak więcej miejsca na biurku. Rozmiar monitora (zwyczajowo wyrażany w calach) określa długość przekątnej ekranu. Większość aktualnie produkowanych monitorów dedykowanych do fotografii to ekrany o przekątnej od 22 do 30 cali. Zazwyczaj im większy monitor, tym wyższa jego cena.
Typ matrycy. Wśród monitorów dedykowanych do pracy z fotografią najbardziej popularne są matryce IPS lub PLS. Pozwalają na uzyskanie głębokich czerni, obiecują dobre kąty patrzenia i precyzyjne wyświetlanie tonów. W połączeniu z układami sterującymi, które działają w oparciu o 12-bitową korekcję krzywej gamma i umożliwiają 16-bitowe przetwarzanie kolorów, stanowią idealne rozwiązanie nawet dla najbardziej wymagających użytkowników.
Kalibracja fabryczna. Dokładne odwzorowanie krzywej gamma jest warunkiem poprawnego wyświetlania kolorów. Monitory graficzne, takie jak EIZO ColorEdge, już podczas procesu produkcji mają precyzyjnie dobrane barwy składowe w całym zakresie od 0 do 255 odcienia, z wykorzystaniem 12-bitowej tabeli kolorów. Dokonywane jest to poprzez pomiar wartości gamma dla każdego z kolorów podstawowych (Red, Green, Blue) oddzielnie, a następnie, dzięki zaszytej w elektronice 12-bitowej tabeli barw Look-Up Table (LUT), poprzez wybór jednego z 256 odcieni tak, by osiągnąć współczynnik gamma na poziomie 2,2.
Równomierność wyświetlania. Najlepsze monitory wyposażone są w system kontroli równomierności podświetlenia i koloru. Podczas wyświetlania obrazu elektronika sterująca korzysta z zapisanej mapy niejednorodności, by wprowadzać odpowiednie korekty do sygnału wyjściowego na poszczególnych pikselach matrycy tak, aby zniwelować nierównomierności. Powstają one z powodu konstrukcji monitora LCD, w którym diody podświetlające ekran umieszczone są na krawędziach matrycy. Korekcje te są przeprowadzane nie tylko dla jasności, ale również uzyskiwanego odcienia koloru.
Złącza. Wybierając monitor, sprawdź, czy wyposażony jest on w złącze cyfrowe takie jak DVI, HDMI czy Display Port, zgodne ze złączem obecnym w komputerze, do którego będzie podłączony. Sygnał obrazu wyświetlanego na takim monitorze będzie wysyłany z komputera bez strat i zakłóceń. Upewnij się, że Twoja karta graficzna będzie obsługiwać pełną rozdzielczość monitora, szczególnie 4K.
Gwarancja. Okres i warunki jej trwania mogą różnić się w zależności od modelu. Producenci udzielają zazwyczaj od 2 do 5 lat gwarancji. Monitory EIZO serii Color Edge CG i CS dostępne w polskiej dystrybucji mają gwarancję 5 lat lub 30 000 godzin świecenia, w zależności od tego, co nastąpi wcześniej. Gdy przełożymy gwarantowane przez producenta 30 tysięcy godzin na codzienną pracę po 8 godzin dziennie, możemy spodziewać się 10 lat bezawaryjnej pracy.
Cena monitora. Monitory graficzne dostępne są w coraz niższych cenach. Podstawowy monitor graficzny z kalibracją sprzętową i prawie 100% pokryciem przestrzeni sRGB możesz kupić już za ok. 2300 zł (EIZO ColorEdge CS230). Za bardziej zaawansowane szerokogamutowe konstrukcje z 97% pokryciem przestrzeni Adobe RGB (1998) zapłacisz od około 3000 do 5000 zł (EIZO ColorEdge CS2420, CS2730). Modele z najwyższej półki z lepszą matrycą, wyposażone w zintegrowany kalibrator i kaptur ochronny to wydatek rzędu 5000 zł lub więcej (EIZO ColorEdge CG2420, CG247X, CG7230, CG277, CG248-4K).
