Jak robić zawsze ostre zdjęcia
Być może to głupie pytanie, ale w jaki sposób mogę sprawdzić, czy moje zdjęcia są ostre?
Jedynym sposobem pozwalającym sprawdzić, czy zdjęcie jest ostre, jest jego powiększenie i obejrzenie szczegółów. Przyjrzyj się krawędziom obiektów, które według Ciebie powinny znajdować się w polu ostrości: są ostre jak brzytwa czy lekko rozmyte? Jeżeli udało Ci się zrobić serię zdjęć tego samego tematu, przełączaj się pomiędzy kolejnymi zdjęciami przy powiększonym podglądzie: ułatwi to znalezienie najbardziej ostrego obrazu.
Jeśli szczegóły okażą się niewyraźne, co może być najbardziej prawdopodobną tego przyczyną?
Istnieje wiele powodów nieostrości obrazu. Przyczyną bywa kiepskiej jakości obiektyw - tanie zoomy optyczne często mają różne wady optyczne, która mogą zmniejszać ostrość zdjęć - lub wybrany otwór przysłony albo czas migawki. Oczywiście, istotne jest również miejsce, w którym ustawiona została ostrość. Jeśli podczas robienia zdjęcia pozostawisz wybór punktu autofokusa aparatowi, to może się zdarzyć, że zogniskuje on obiektyw na czymś w tle lub na niewłaściwej części tematu (w przypadku portretu na czubek nosa, a nie oczy). Najczęstszą przyczyną powstawania nieostrych zdjęć jest jednak błąd fotografa, ponieważ największym problemem są drgania aparatu.
Użycie największego otworu względnego obiektywu skutkuje uzyskaniem bardzo małej głębi ostrości, natomiast stosowanie najmniejszych otworów przysłony powoduje ogólne zmiękczenie fotografii, ze względu na zjawisko dyfrakcji. Obiektywy dają zwykle najostrzejszy obraz w środku zakresu, w okolicach f/5,6–11.
Przypomnij mi, o co w tym chodzi? Kiedy robiąc zdjęcie, zamiast używać statywu, trzymasz aparat w rękach, istnieje ryzyko, że poruszenie sprzętu zaowocuje rozmyciem obrazu.
Rozmycie to może przybrać formę lekkiej miękkości lub totalnego bałaganu. Aby uzyskać ostre zdjęcia wykonywane z ręki, należy stosować starą, dobrą zasadę korzystania z czasu naświetlania nie dłuższego niż 1/ekwiwalent ogniskowej obiektywu - zatem używając obiektywu 200 mm zamocowanego do pełnoklatkowej lustrzanki, można uzyskać ostre ujęcia przy czasie ekspozycji wynoszącym 1/200 s lub krótszym.
Fotografując aparatem z mniejszą matrycą - formatu APS-C - ten sam obiektyw będzie już wymagał zastosowania czasu otwarcia migawki około 1/320 s, ponieważ współczynnik pozornego wydłużenia ogniskowej 1,6x takiego aparatu spowoduje zwiększenie wartości ogniskowej z 200 do 320 mm. Oczywiście, najnowsza generacja systemów stabilizacji obrazu sprawia, że obecnie znacznie łatwiej jest uzyskać ostre fotografie z ręki.
W porównaniu z optyką stałoogniskową, obiektywy typu zoom stanowią pewien konstrukcyjny kompromis - im większy zakres ogniskowych, tym trudniej o zachowanie wysokiej jakości obrazu. Wiele tańszych obiektywów tego typu ma bardzo słabą ostrość na krańcach zakresu ogniskowych dając najostrzejszy obraz w średnim zakresie zoomu.
Kiedy producenci systemów stabilizacji obrazu mówią o ich skuteczności w zakresie „do czterech stopni przysłony”, co to właściwie oznacza?
Stopnie przysłony to miara ekspozycji, każdy stopień oznacza dwukrotny wzrost ilości światła (gdy jej wartość rośnie) lub zmniejszenie jego ilości o połowę (gdy jej wartość maleje). Na przykład, czas otwarcia migawki 1/25 s jest o jeden stopień dłuższy niż 1/50 s, ponieważ w takim przypadku matryca aparatu rejestruje światło przez dwa razy dłuższy okres. Czas otwarcia migawki 1/100 s jest z kolei o jeden stopień przysłony krótszy niż 1/50 s, gdyż matryca jest wówczas wystawiona na oddziaływanie światła o połowę krócej.
System stabilizacji obrazu zapewniający skuteczność w zakresie do czterech stopni przysłony oznacza, że potencjalnie można wykorzystać czas migawki czterokrotnie dłuższy, niż zalecany przy wykonywaniu zdjęć z ręki - a zatem używając optyki o ogniskowej 200 mm, można mieć szansę uzyskania ostrego zdjęcia przy 1/13 s. Zwróć uwagę, że podkreślamy w tym przypadku brak jakiejkolwiek gwarancji - sukces zależy przede wszystkim od Twojej techniki fotografowania z ręki. Oparcie łokci na solidnym podłożu, np. na stole, ścianie lub nawet na ziemi, podczas robienia zdjęcia, może mieć ogromny wpływ na ostrość obrazu.
1. Włącz stabilizację obrazu. Obojętnie, czy jest wbudowana w obiektyw czy korpus aparatu, stabilizacja może mieć istotny wpływ na to, czy zdjęcia będą ostre. Wybierz odpowiedni tryb, w zależności od sytuacji - zazwyczaj dostępne jest odrębne ustawienie przeznaczone do poruszających się obiektów.
2. Sprawdź czas otwarcia migawki. Jeśli fotografujesz w trybie preselekcji przysłony, bardzo łatwo jest przestać kontrolować czas naświetlania. Musisz mieć jednak pewność, że jest on wystarczająco krótki, aby zamrozić ruch zarówno Twój, jak i przemieszczającego się tematu.
3. Pewny chwyt. Przyciśnij aparat do oka i podeprzyj obiektyw (jak widać, w tym przypadku obróciliśmy nawet uchwyt mocowania statywowego, aby lepiej ująć tubus). Oprzyj łokcie ma twardym podłożu i delikatnie wciśnij przycisk wyzwalania migawki - w celu zrobienia zdjęcia.
A w jaki sposób na ostrość obrazu oddziałuje przysłona?
Wybór przysłony ma znaczący wpływ na głębię ostrości na zdjęciu. Większe otwory względne (f/2,8 czy f/4) powodują zmniejszenie głębi ostrości, podczas gdy mniejsze otwory (f/16 lub f/22) ją zwiększają. Stosowanie mniejszych otworów przysłony powoduje jednak wydłużenie czasu ekspozycji. W słabym świetle, będzie to prawdopodobnie wymagało użycia statywu w celu ustabilizowania aparatu. Jednak nawet wtedy małe otwory względne mogą prowadzić do powstania miękkich zdjęć w wyniku dyfrakcji, czyli zjawiska ugięcia się promieni światła na krawędzi małego otworu przysłony obiektywu. Kompromis, jakiego wymaga fotografowanie z ręki polega na zwiększaniu wartości ISO i pogodzeniu się z tym, że jakość obrazu może być przez to gorsza.
Ostrość obrazu jest zawsze niższa przy krawędzi kadru, niż w jego centrum - szczególnie przy najszerszych otworach przysłony. Zatem jeśli kompozycja zdjęcia na to pozwala, staraj się, by temat główny znajdował się na środku fotografii, co pozwoli Ci zmaksymalizować ostrość.
Czy powinienem zwiększyć ustawianie ostrości w menu aparatu?
Jeśli zapisujesz zdjęcia w plikach JPEG, najlepiej jest ustawić w opcjach aparatu słabe wyostrzanie, aby tylko subtelnie podkreślić szczegóły, potem tylko delikatnie podostrzyć obraz w Photoshopie lub innym podobnym programie. Zbyt mocne wyostrzanie ujęcia od razu podczas jego wykonywania stwarza ryzyko wprowadzenia brzydkich obwódek i innych artefaktów, które pogorszą jakość obrazu i nie będzie można już tego później odwrócić. Aby uzyskać jak najlepszą jakość, powinieneś zdecydować się na rejestrowanie fotografii w formacie RAW. Takie rozwiązanie pozwala dokładnie kontrolować wyostrzenie na etapie edycji.
Technika korzystania ze statywu krok po kroku
Nawet aparat zamocowany na statywie może rejestrować nieostre zdjęcia - na przykład kiedy fotografujesz przy wyjątkowo silnym wietrze lub gdy nie zaciśniesz wszystkich blokad. Jeśli czas otwarcia migawki jest zbyt długi, aby zamrozić ruch obiektu, użycie statywu nie sprawi wielkiej różnicy. Nawet samo wyzwolenie migawki może wywołać drgania, zatem aktywuj funkcję wstępnego podnoszenia lustra i używaj elektronicznego wężyka spustowego.
Statywy mają zwykle trzy-, cztero- lub pięcioczęściowe nogi. Im więcej mają sekcji, tym mniej sztywne są te najcieńsze. Zawsze najpierw wysuwaj te dłuższe i grubsze.
Jeśli dużo fotografujesz w plenerze, zaopatrz się w akcesoria dopasowane do pracy w rozmaitym terenie, jak kolce na grząski grunt, a nawet nakładki ułatwiające pracę na śniegu lub piasku.
Przed zrobieniem zdjęcia, upewnij się, że wszystkie blokady są zaciśnięte lub dokręcone, i sprawdź, czy pokrętła głowicy nie mają luzu, a także czy nie ma go na uchwycie obiektywu lub szybkozłączce.
Przy wietrznej pogodzie, nawet najbardziej stabilne trójnogi mogą drgać. Dlatego wiele statywów ma na końcu kolumny centralnej specjalny haczyk, na którym można zawiesić ciężką torbę fotograficzną lub coś innego, co pozwoli zwiększyć stabilność całej konstrukcji.
![Gitzo Mountaineer - wytrzymałe i lekkie statywy [wideo]](/i/images/2/2/8/d2FjPTIwMHgxLjU=_src_5228-gitzo3_wejsciowe.jpg)
