Edward Burtynsky - ku przestrodze

Tematyka fotografii Edwarda Burtynsky’ego poświęcona jest problemom związanym z ochroną środowiska, zanieczyszczanego i niszczonego na wielką skalę w związku z naszym nieustępliwym dążeniem do zdobycia surowców mineralnych.

W jaki sposób Burtynsky zainteresował się fotografią?

Urodził się w 1955 roku w rodzinie ukraińskich emigrantów w Ontario w Kanadzie. Kiedy miał 11 lat, jego ojciec kupił kilka używanych aparatów i wyposażenie ciemni fotograficznej. Wraz z ojcem i siostrą nauczył się więc wywoływać odbitki i wspólnie założyli niewielkie atelier portretowe. Później uzyskał dyplom artysty fotografa na Politechnice Ryerson w Toronto. Pod koniec lat 70. i na początku 80. ubiegłego wieku – będąc pod wpływem ekspresjonizmu i malarstwa abstrakcyjnego – zajmował się wykonywaniem wielkoformatowych fotografii krajobrazowych.

Jaki był jego pierwszy projekt?

W latach 1983–1985 zajmował się równolegle trzema projektami, których wspólnym tematem było „niszczenie ziemi”. Powstały w ten sposób trzy cykle prac: Mines, przedstawiający kopalnie, które na wielką skalę wydobywały metodą odkrywkową miedź i węgiel; Railcuts, złożony z ciasno kadrowanych obrazów ukazujących przecinające krajobraz linie kolejowe; i Homesteads, dokumentujący ekspansję nowych osiedli mieszkaniowych i ich wpływ na środowisko.

Jak rozwinęła się ta jego pasja ratowania świata?

W swojej fotografii skupił się na szeregu tematów dotyczących wpływu człowieka na krajobraz w różnych miejscach świata. W serii China (2004–2006) podejmował kwestie masowego konsumpcjonizmu, szybkiej industrializacji i przekształcania się miast w wielkie aglomeracje, z kolei prace z cyklu Water (2009–2013) dokumentowały odmieniające wygląd krajobrazu wielkie przedsięwzięcia związane ze zmianą biegu rzek i budową tam, w celu zapewnienia wystarczająco dużej ilości wody do picia ciągle rosnącej populacji ludzi na świecie. O swojej największej serii Oil (1999–2010) poświęconej przemysłowi naftowemu Burtynsky napisał: "Ukazuję ropę zarówno jako źródło energii, ale także jako źródło lęku i zagrożenia dla przetrwania życia".

fot. Edward Burtynsky

fot. Edward Burtynsky

Czym wyróżniają się jego prace?

Burtynsky tworzy wielkoformatowe, niezwykle szczegółowe obrazy, często wykonywane z perspektywy lotu ptaka, by pokazać olbrzymią skalę obszarów ziemi zagarniętych przez przemysł wydobywczy lub zanieczyszczonych wyciekami ropy naftowej. Chociaż osobiście jest niezwykle mocno zaangażowany w kwestie ochrony środowiska, to jego zdjęcia ukazują w sposób całkowicie pozbawiony emocji zarejestrowane aparatem dowody naszej niszczycielskiej działalności, dzięki czemu umożliwiają wyciągnięcie własnych wniosków.

Nad czym obecnie pracuje?

Jego następny projekt nosi tytuł Anthropocene i jest to duże przedsięwzięcie, w ramach którego ma powstać film dokumentalny, album oraz wystawa prezentująca fotografię w otoczeniu wirtualnej rzeczywistości. Ma być on częścią badania Anthropocene Project, w którym to naukowcy starają się ustalić, czy wpływ ludzkości na ziemię może być traktowany jako nowa epoka geologiczna o nazwie antropocen lub era człowieka.

Dlaczego ostatnio znów zrobiło się głośno o Burtynskym?

Ukazał się jego retrospektywny album Essential Elements. Zbiera on zarówno znane i kultowe już zdjęcia, jak i te nigdy dotąd niepublikowane z całej 40-letniej kariery. Więcej informacji na jej temat można znaleźć na stronach www.thamesandhudson.com i www.edwardburtynsky.com.