Pierwsze kroki do portretu w czerni i bieli
Umiejętność widzenia świata w czerni i bieli oznacza poszukiwanie w scenie gry światła i cienia: tego, w jaki sposób ludzie i przedmioty są oświetlone, czy padające na nie światło powoduje, że kontrastują one z otoczeniem i wyróżniają się z tła, czy też raczej się w nie wtapiają.
Odcienie szarości
Każdy kolor jest przekształcany w odcień szarości, musisz więc zastanowić się nad tym, jak poszczególne barwy będą kontrastować lub łączyć się z sobą. W kolorze, na przykład, pojedyncza cytryna może wyglądać wspaniale, leżąc w pomarańczowej misce, ale gdy wszystkie kolory zostaną usunięte, nie będzie się już tak bardzo wyróżniać. Aby tematy wybijały się na pierwszy plan w czerni i bieli muszą mocno kontrastować z otoczeniem. W jaki sposób zatem można uzyskać ów kontrast w przypadku zdjęć portretowych? Jest to naprawdę proste: należy szukać świateł i cieni.
Rozkładając portret na czynniki pierwsze, mamy do czynienia z dwoma głównymi elementami - tematem i tłem. Chcemy zazwyczaj, aby fotografowana osoba była wyodrębniona z dalszego planu. Na kolorowym ujęciu portretowany będzie z pewnością odcinał się od niebieskiej ściany lub klombu kwiatów, ale w przypadku fotografii monochromatycznej wszystko zależy od tego, w jaki sposób oświetlone są tło i model.
Jeżeli, na przykład, Twój temat znajduje się w cieniu rzucanym przez drzewo, a na kwiaty w tle padają silne promienie słońca, to różnica w natężeniu oświetlenia może spowodować, że gdy dobierzesz ekspozycję pozwalającą poprawnie naświetlić osobę na pierwszym planie, tło wyjdzie o wiele jaśniejsze. Podobnie, jeśli temat jest w słońcu, a znajdujące się w tle kwiaty w cieniu, wtedy portretowana osoba zostanie wyodrębniona z ciemniejszego dalszego planu.
Oczy, skóra, włosy...
Najważniejszym elementem w portrecie są oczy przedstawianej osoby, upewnij się zatem, że są ostre. Ustawiając modela, stosuj reguły kompozycji, takie jak zasada trójpodziału lub ramka w ramce, i sprawdź, czy światło jest odpowiednie.
Portrety często bywają zdominowane przez dwa kolory - odcień skóry i barwę włosów. Wiemy, jaki odcień ma zazwyczaj skóra, dzięki czemu nie musimy koniecznie widzieć jej w kolorze. Natomiast większość kolorów włosów - blond, brąz i czerń - da się łatwo rozpoznać także w odcieniach szarości. Tak więc, o ile tylko nie mamy do czynienia z jaskrawym tłem lub ubraniem, kolor może okazać się często zupełnie zbędny. Jego brak umożliwia oglądającemu silniejsze skoncentrowanie się na innych równie ważnych rzeczach, takich jak ekspresja, osobowość i poza modela.
Bądź kreatywny
W poszukiwaniu nowych pomysłów na swoje ujęcia w odcieniach szarości, pomocne może być pamiętanie o czterech czynnikach, które zostają wzmocnione na zdjęciach monochromatycznych: formie, fakturze, wzorach i kształcie. Forma odnosi się po prostu do głębi obiektu. Ukierunkowane światło idealnie ją wzmacnia: sprawia, że tematy wyglądają trójwymiarowo. Istnieje wiele sposobów podkreślania formy - spróbuj oświetlić twarz z jednej strony, a tło z drugiej dla zrównoważenia gry światła i cienia.
W celu jeszcze silniejszego podkreślenia wyrazistości faktury, można w ogóle zrezygnować z ukazywania twarzy i zamiast niej zarejestrować ciasny kadr, obejmujący którąś z pozostałych części ciała. Ręce mogą powiedzieć o fotografowanej osobie więcej niż jej oczy i są wspaniałym tematem przedstawiającym fakturę.
Równie interesujące wydają się wzory. Ciekawe desenie można znaleźć niemal wszędzie. Możesz nawet utworzyć swoje własne wzory, oświetlając twarz lub całą postać poprzez ażurową maskownicę. Nadaje się do tego wszystko, co pozwala rzutować ciekawy wzór na modela. Doskonale sprawdzą się np. zwykłe żaluzje, które uformują silne graficzne linie, przekształcające portret w abstrakcyjną formę sztuki.
Rezygnacja z koloru kieruje również uwagę na kształt, a jaki kształt może być bardziej intrygujący, niż sylwetka człowieka? Staraj się znaleźć ciekawą pozę i spróbuj wykorzystać efekt odbicia do osiągnięcia efektu symetrii. Mocne kształty prezentują się najlepiej na tle prostego drugiego planu, postaraj się więc, by był on jednolity i niezabałaganiony, a następnie eksperymentuj, przechylając aparat pod różnymi kątami.
W fotografii portretowej niezwykle ważna jest również relacja między osobą wykonującą zdjęcie i tą na nim uwiecznianą, oraz to, co każda z nich chce pokazać lub ukryć. Do najbardziej udanych portretów należą te, które mówią o modelu coś więcej, a nie tylko przedstawiają jego wygląd zewnętrzny. Jest to jeden z powodów, dla którego niektórzy fotografowie tak chętnie wykonują portrety w czerni i bieli. Odcienie szarości dodają obrazom szczerości, której brakuje zazwyczaj barwnym ujęciom.
Jak ustawić aparat, by robić czarno-białe zdjęcia
Włączenie w aparacie trybu monochromatycznego ułatwi Ci wyobrażenie sobie tego, jak będzie wyglądała gotowa czarno-biała fotografia.
W pliku RAW, będącym rodzajem cyfrowego negatywu, przechowywane są wszystkie informacje o kolorze, zatem masz całkowitą swobodę działania. Możesz później poprawić konwersję do czerni i bieli, a nawet przywrócić barwy, jeśli zechcesz.
Odpowiednią funkcję w Nikonie znajdziesz w menu Przetwarzanie obrazu, zaś w Canonie – Style obrazu. Umożliwi Ci ona obejrzenie na wyświetlaczu fotografowanej sceny w czerni i bieli oraz zachowanie wszystkich informacji o kolorze w pliku RAW. To też świetny sposób na podgląd sceny w trybie Live View.
W trybie Monochromatyczny dostępnych jest kilka dodatkowych opcji. Obok narzędzi pozwalających regulować kontrast i jasność, znajdziesz takie elementy kontrolne, jak kolorowe filtry. Działają one w taki sam sposób, jak filtry zakładane na obiektyw, zmieniając jasność kolorów sceny.
